ไขความเชื่อตำนานสังขอสูร สู่ความสิริมงคลแห่งสังข์

          "ศักราชปี ๗๑๒ ปีขาล โทศก วัน ๖ฯ^๖ ๕ ค่ำ เพลา ๓ นาฬิกา ๕ บาท สถาปนากรุงศรีอยุธยา ชีพ่อพราหมณ์ให้ตั้งพิธีกลบบาท ได้สังข์ทักษฺณาวัฎใต้ต้นหมันใบหนึ่ง..." ข้อความจากพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ตอนสร้างกรุงฯ ซึ่งเป็นหลักฐานว่าสังข์นั้นมีความสำคัญมาตั้งแต่สมัยโบราณ และมักจะใช้ประกอบราชพิธีมงคลต่าง ๆ ในบทความนี้จะเล่าถึงที่มาและกำเนิดของสังข์ โดยอ้างอิงจาก หนังสือมหาสังข์พิธี เรียบเรียงโดย คุณเพลินพิศ กำราญ

          ก่อนอื่นเลยก็ต้องพูดถึงกำเนิดของสังข์ ที่มีถิ่นกำเนิดในมหาสมุทรอินเดียและแปซิฟิก การนำสังข์มาใช้ในพระราชพิธีสำคัญนั้นเริ่มจาก พราหมณ์ผู้นับถือลัทธิไสยศาสตร์ในประเทศอินเดียเป็นผู้ใช้ในการประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ ซึ่งการนำสังข์มาใช้นั้นเกิดจากความเชื่อที่มีเล่าไว้ในหนังสือเทวปางว่า

           " ๐ ปางสองนั้นว่ายังมีอสูรตนหนึ่ง ครั้นแจ้งว่าพระพรหมขึ้นเฝ้าพระอิศวร ผีเสื้อน้ำก็ขึ้นไปลักเอาคัมภีร์ไตรเพทมาให้อสูรมัจฉาร้อยโกฏิ ครั้นพระอิศวรเป็นเจ้ารู้เหตุดังนั้น จึงให้พระนารายณ์อวตารจากเกษียรสมุทรไปปราบอสูรมัจฉาร้อยโกฏิ ตามคืนคัมภีร์ไตรเพท พระนารายณ์รับเทวโองการแล้ว กระทำเทวฤทธิ์นฤมิตพระกายเป็นเต่าทอง ทรงนามกัจฉปวตาร ตามไล่ล้างอสูรผีเสื้อถึงแก่ความตาย แล้วไล่ล้างเหล่าอสูรมัจฉาร้อยโกฏิ อสูรมัจฉาเห็นจะเสียที จึ่งเอาคัมภีร์ไตรเพทให้แก่สังขอสูร กัจฉปาวตารก็ไล่ล้างอสูรมัจฉาร้อยโกฏิตายสิ้น

              ๐ ปางสามพระนารายณ์ทราบเหตุดังนั้นก็นิมิตพระกายเป็นปลากรายทองทรงนามมัจฉาวตารตามสังขอสูรไป สังขอสูรก็เข้าต่อสู้พระเป็นเจ้าเป็นสามารถ เห็นจะต้านทานมิได้ จึ่งเอาคัมภีร์ไตรเพทกลืนเข้าไว้ในอุทรของตน มัจฉาวตารก็สังหารสังขอสูรตาย แล้วพระเจ้ากระทำเทวฤทธิ์เอาพระหัตถ์ง้างปากสังขอสูรออก แล้วล่วงเอาคัมภีร์ไตรเพทจากอุทรสังขอสูร แล้วพระนารายณ์ก็ได้สาปปลากรายว่า ถึงมนุษย์จะเพเอ็งเป็นอาหารไปภายหน้าก็ลำบากนัก แล้วสาปสังข์ว่า ถ้ามนุษย์จำทะการมงคลพิธีไปภายหน้าก็จงเอาสังข์นี้เข้าอยู่ในพิธีนั้น ถ้าผู้ใดรดน้ำในอุทรสังข์ก็ให้เป็นมงคลกันอุบาทว์เสนียดจัญไร ด้วยสังข์กลืนคัมภีร์ไตรพระเวทไว้ในอุทร แล้วพระนารายณ์ก็กลับไปบรรทมสินธุ์ในเกษียรสมุทร..."

             ด้วยเหตุนี้เองในศาสนาฮินดูจึงใช้สังข์บรรจุน้ำเทพมนตร์สำหรับหลั่งในการมงคลต่าง ๆ นอกจากนี้แล้วพระเจ้ากระทำเทวฤทธิ์เอาพระหัตถ์ง้างปากสังขอสูรออก จึงถือว่าสังข์ที่ปากมีริ้ว ๓-๔ ริ้วเรียกว่า หัตถ์นารายณ์ปรากฎอยู่ เป็นสังข์สำคัญใช้บรรจุน้ำเทพมนตร์ โดยใช้กันอย่างแพร่หลายไปถึงบุคคลทั่วไป สุดท้ายนี้ด้วยความเชื่อที่มีมาแต่โบราณ ได้มีการนำสังข์มาทำเป็นเครื่องประดับสำหรับเสริมความงาม และเป็นสิริมงคลด้วยค่ะ 

ขอบคุณข้อมูลจากหนังสือ มหาสังข์พิธี สืบค้นวันที่ ๒๔ พฤษภาคม ๒๕๖๗ 

สนใจเลือกซื้อจี้สังข์จับทองติดต่อ 

โทร : 061-4499899

Line ID: https://lin.ee/Tra9G1J

Facebook page: https://m.me/Thongpakornthongboran